Aydınlatmada Dijitalleşme: 5 Yıl Önce 10 Sonra?

Dijitalleşme, başka bir deyişle sayısallaşma, herhangi bir bilginin herhangi bir bilgisayar ya da sistem tarafından okunabilecek şekilde düzenlenme ve bunun sayısal bir ortama aktarılma sürecine verilen addır. Aydınlatmada bu süreç uzun yıllar önce elektronik balast teknolojilerinin kullanılması ile başlamış oldu. Çok değil yaklaşık 10 sene önce, bu sürece LED ışık kaynaklarının genel aydınlatmada kullanılabilmesi de eklendikten sonra aydınlatmada dijitalleşme nesnelerin interneti ve bulut bilişim teknolojilerinin de devreye girmesiyle yakın geçmişte hayal bile etmesi zor bir takım senaryoların hayatımıza girmesine vesile oldu. Bugün artık daha ekonomik, hızlı ve pratik bir şekilde aydınlatma sistemimizi bulut tabanlı olarak kontrol edebilme olanağına sahibiz. Öyle ki, eski analog sistemlerdeki gibi kontrol elemanları ve sensörler yardımıyla sadece sistemin kapanıp açılması ya da loşlaştırılması değil, o anki görsel konfor ihtiyaçlarımıza hatta sirkadiyen ritmimizgöre ışık renginin ve yaydığı dalga boylarının değiştirilebildiği bir dünya ile karşı karşıyayız. Üstelik gelişen büyük veri ve beraberinde gelen makine öğrenmesi teknolojilerinin de bu sürece dahil olmasıyla tüm bu kararların “biz kullanıcıların yararına” olacak şekilde yapay zekanın vermesi de mümkün. 

Binaların, yolların, şehirlerin, park ve bahçelerin aydınlatmaları da benzer şekilde nesnelerin interneti altyapıları ile enerji verimli, adaptif, dinamik, kestirimci bakım alt yapısına sahip dolayısıyla sürdürülebilir bir aydınlatma deneyimi sunacak şekilde gelişmiş oldu ve halen de bu gelişim devam etmekte. Dijitalleşme eksenindeki tüm bu gelişmelerin günümüzde halen üzerinde çalışılan ve yakın gelecekte daha sıklıkla karşılaşacağımız başka bir faydası ise insan odaklı aydınlatma (human centric lighting) konusu olarak karşımıza çıkmakta. Bilindiği gibi insan odaklı aydınlatma, sirkadiyen ritmimize göre ihtiyacımız olan zaman dilimlerinde ihtiyacımız olan spektruma sahip bir aydınlatmanın sağlanabilmesidir ve de aydınlatma sektöründe en yoğun çalışılan konulardan biri olmuştur.

Aydınlatmada dijitalleşmenin başka bir teknolojik yansıması ise Li-Fi (Lighting Fidelity) teknolojisidir. Halen geliştirilmekte olan bu teknoloji ile herhangi bir verinin başka bir deyişle internetin görünür ışık ile Wi-Fi’ya göre 100 kat hızlı iletilmesi mümkün. Yani evlerimizde, ofislerimizde hatta sokaklarımızdaki aydınlatma armatürleri artık birer internet sağlayıcısı olabilecek. Aynı iletişim yöntemi ile çok hassas iç mekan konumlandırması (indoor positioning) üzerinde de halen çalışmalar sürmekte.